LINY
RODZAJE LIN
Olinowanie ruchome
Olinowanie ruchome to liny żeglarskie służące do obsługi takielunku, czyli manewrowania żaglami lub innymi elementami osprzętu, np. miecza, płetwy sterowej, bomu. Są to między innymi: szoty, brasy, fały i kontrfały, topenanty, dirki, gai, obciągacze bomu, szkentle, halsy itp. Do olinowania ruchomego stosuje się głównie miękkie liny plecione. Grubość liny do jachtu dobieramy w zależności od obciążenia podczas pracy. Liny żeglarskie produkowane są najczęściej z tworzy sztucznych, ponieważ posiadają one najlepsze parametry wytrzymałościowe i odporność na warunki atmosferyczne. Są to materiały takie jak: poliester, polipropylen, poliamid lub polietylen.
1. Liny kevlarowe
Liny kevlarowe to aromatyczne włókna poliamidowe zwane też włóknami aramidowymi lub twaronem. Został wynaleziony w laboratoriach DuPont w 1965 roku. Kewlar posiada bardzo wysokie właściwości wytrzymałościowe i dlatego jego włókna stosowane są m.in. w kamizelkach kuloodpornych, kaskach, hełmach ochronnych, trampolinach, wewnętrznych powłokach nart, rakietach tenisowych a w motoryzacji do wzmocnienia obręczy. Jest około 5 razy lżejszy od stali mającej taką samą grubość, a przy tym charakteryzuje się niezwykle małym wydłużeniem, jest niepalny, odporny na złamanie i nie przewodzi prądu. Liny kevlarowe są trzykrotnie wytrzymalsze od lin poliamidowych i poliestrowych. Nalezy jednak pamietać że włókna kevlarowe mają jednak słabą odporność na promienie UV i dlatego w jej konstrukcji stosuje się oplot z włókien poliestrowych a dopiero wewnątrz pleciony rdzeń kevlarowy. Linka wykonana z samego kevlaru przez działanie słońca, straciła by w krótkim czasie wytrzymałość. Trzeba jednak podkreślić, że posiadają też trudne cechy eksploatacyjne, słabe trzymanie się oplotu, trudność w wykonaniu końcówek, nie dają się zatopić jak inne liny z tworzyw sztucznych i są sztywne w stanie mokrym. Wszystko to powoduje, że są one w żeglarstwie coraz rzadziej stosowane.
Lina kevlarowa może być używana bez wyraźnego spadku wytrzymałości w temperaturze 180C. Natomiast temperatura rozpadu dla tego włókna wynosi ok. 400C. Dzięki tym właściwościom kevlar znalazł także zastosowanie w specjalistycznych ubraniach jako materiał zabezpieczający przed wysokimi temperaturami.
2. Liny z dyneemy
Dyneema to wysoko przetworzony polietylen o ultra wysokiej masie cząsteczkowej (UHMWPE) Jest to materiał używany m.in. do produkcji pętli wspinaczkowych, repsznurów, kamizelek kuloodpornych oraz implantów w medycynie. Liny uzyskane z włókna Dyneema porównując wagowo, są piętnastokrotnie mocniejsze od lin stalowych i dwukrotnie od lin kewlarowych. To stosunkowo nowe tworzywo znane w handlu także jako spectra, ze względu na produkcję przez dwie różne firmy. Liny Dyneema posiadają oplot poliestrowy zabezpieczający przed UV. Charakteryzują się olbrzymią wytrzymałością, dużą odpornością na ścieranie i niedużą rozciągliwością. Dlatego, mimo wyższej relatywnie ceny, cieszą się dużym powodzeniem wśród żeglarzy. Są zdecydowanie najlepszymi linami na na fały, także stosowane jako liny szotowe, holownicze, cumownicze czy obciągacze bomu.
Można z niej zrobić mocne liny do cumowania i holowania w przemyśle okrętowym, rękawice ochronne w przemyśle metalowym, sieci rybackie, a nawet liny chirurgiczne i szwy ortopedyczne w medycynie. Ze względu na wyjątkową wytrzymałość i niewielką wagę, firmy stale współpracują z DSM Dyneema, aby znaleźć nowe sposoby wykorzystania włókna
3.Liny poliestrowe
Ze względu na bardzo dobry stosunek jakości do ceny, liny poliestrowe są najczęściej wybierane przez żeglarzy. Charakteryzują się przede wszystkim znakomitą odpornością na promieniowanie UV, bardzo dobrą wytrzymałością i odpornością na ścieranie, dobrą odpornością na chemikalia. Liny żeglarskie poliestrowe wykorzystywane są głównie na fałach, kontrfałach, na liny szotowe i brasy. Posiadają niską rozciągliwość i nie unoszą się na wodzie, dzięki temu świetnie nadają się na mooringi. W odróżnieniu od lin poliamidowych także w stanie mokrym są prężne i miękkie.
4. Liny polipropylenowe
Polipropylen jest organicznym związkiem chemicznym, który na szeroką skalę wykorzystuje się w przemyśle, budownictwie, medycynie, do produkcji zabawek, tkanin, a także mebli. Tworzywo to jest wykorzystywane nawet do produkcji banknotów, dzięki czemu uzyskują one większą odporność na uszkodzenia. W pełni poddaje się recyklingowi, a ilość odpadów powstających przy jego produkcji jest znikoma. Rozkład polipropylenu jest ekologiczny, w związku z czym coraz częściej wykorzystuje się go do produkcji przedmiotów codziennego użytku. Ze względu na swoje parametry doskonale sprawdza się do produkcji lin, o szerokim zakresie właściwości użytkowych.
Wysoka wytrzymałość
Ze względu na właściwości włókien, z których wykonuje się liny polipropylenowe są one niezwykle wytrzymałe. Lina o średnicy 16 milimetrów cechuje się wytrzymałością na poziomie około 1126 kilogramów! Liny wykonane z włókna syntetycznego są odporne na działanie związków chemicznych: kwasów, zasad, olejów, alkoholi i rozpuszczalników organicznych. Posiadają również dużą wytrzymałość na uszkodzenia mechaniczne i przetarcia, a także na działanie warunków atmosferycznych, w tym promieniowania UV. Są również odporne na wilgoć raz mogą być wykorzystywane nawet w trudnych warunkach – mięknąć zaczynają dopiero w temperaturze 140 stopni Celsjusza.
Włókna polipropylenowe mają jedną, zasadniczą zaletę, przeważającą w przypadku wyboru tego typu liny do zastosowań związanych z żeglarstwem – nie nasiąkają wodą. Lina polipropylenowa w żaden sposób nie wchodzi w reakcję z wodą: nie kurczy się pod jej wpływem, ani jej nie wchłania. Ze względu na swoją lekkość i odporność na wodę nie toną, tylko unoszą się na powierzchni – dlatego doskonale sprawdzają się jako liny cumownicze i holownicze. Nawet w wilgotnym środowisku zachowują swoją miękkość i dają się łatwo zginać i wiązać.
